پیشدادیان، پادشاهی کیومرث

<<تصحیح خالقی مطلق>>

گیومرت

پادشاهی گیومرت سی سال بود

سخن گوی دهقان چه گوید نخست

که تاج  بزرگی به  گیتی که  جست؟

که  بود آن که دیهیم بر سر نهاد؟

– ندارد کس آن روزگاران  به  یاد،

مگر از پدر یاد دارد پسر

بگوید تو را یک به یک، در به در،

که نام بزرگی که آورد پیش

که را بود از آن مهتران  مایه بیش-

  پژوهنده ی نامه ی باستان

که از  پهلوانان زند داستان

چنین گفت  کایین تخت و کلاه

گیومرت آورد و او بود شاه

چن آمد به برج حمل آفتاب

جهان  گشت با فر و آیین و آب،

بتابید از انسان ز برج  بره

که گیتی جوان گشت از او  یکسره،

گیومرت شد بر جهان کدخدای

نخستین به کوه اندرون ساخت جای

سر تخت و بختش برآمد زکوه

پلنگینه پوشید خود با گروه

سیامک

ز  او  اندرآمدهمی  پرورش

که پوشیدنی نو بد و نو خورش

به گیتی بر  او سال سی شاه  بود

به خوبی چو خورشید بر گاه  بود

همی تافت زو فر شاهنشهی

چو ماه دو هفته ز سرو سهی

دد  و  دام و  هر جانور کش بدید

ز گیتی به نزدیک او آرمید

  دوتاهی شدندی بر تخت اوی

از  آن  برشده  فره  و بخت اوی

به    رسم نماز آمدیدیش  پیش

از  آن جایگه برگرفتند کیش

پسر بد  مر او را یکی خوب روی

خردمند و همچون پدر نام جوی

سیامک بدش نام و فرخنده  بود

گیومرت را دل بدو زنده بود

ز گیتی به دیدار او شاد بود

که پس بارورشاخ  بنیاد بود

به جانش بر  از مهر گریان بدی

ز بیم  جداییش بریان بدی

بر  آمد  بر  این  کار   یک  روزگار

فروزنده شد دولت شهریار

به  گیتی نبودش کسی دشمنا

مگر در نهان ریمن اهرمنا

به  رشک اندر اهرمن بدسگال

همی رای زد تا بیاگند یال

یکی بچه بودش چو گرگ سترگ

دلاور شده  با سپاهی بزرگ

جهان شد بر آن دیو بچه سیاه

ز بخت سیامک، چه از بخت شاه

سپه کرد  و  نزدیک او  راه  جست

همی تخت و دیهیم کی شاه جست

همی گفت با هر کسی راز  خویش

جهان کرد یکسر پرآواز خویش

گیومرت از  این خود کی آگاه بود

که  تخت مهی را جز او شاه بود

سیامک و خروزان دیو

یکایک بیامد خجسته سروش

بسان  پری یی  پلنگینه پوش

بگفتش به راز ا ین سخن در به در

که دشمن چه سازد همی با پدر

سخن چون به گوش سیامک  رسید

ز کردار  بدخواه دیو پلید

دل شاه بچه   برآمد به جوش

سپاه انجمن کرد و بگشاد گوش

بپوشید تن را  به چرم پلنگ

که جوشن نبد خود، نه آیین جنگ

پذیره  شدش دیو  را جنگ جوی

سپه  را چو روی اندرآمد  به روی

سیامک بیامد برهنه تنا

برآویخت  با پور اهرمنا

بزد  چنگ  وارونه دیو سیاه

دوتاه  اندرآورد بالای شاه

فگند  آن تن شاه زاده به خاک

به  چنگال کردش  کمرگاه  چاک

سیامک  به  دست خزوران   دیو

تبه گشت و ماند انجمن بی خدیو

چن آگه شد از  مرگ فرزند  شاه

ز   تیمار  گیتی بر او شد سیاه

۴۰ فرود آمد از تخت  ویله کنان

زنان بر  سر و گوشت شاهان  کنان

دو  رخسار پر خون  و  دل  سوگوار

دژم  کرده بر خویشتن  روزگار

خروشی بر آمد ز لشکر  بزار

کشیدند صف بر در شهریار

همه جامه ها کرده پیروزه رنگ

دو  چشم  ابر خونین ، دو رخ بادرنگ

دد   و  مرغ و نخچیر کرده   گروه

برفتند ویله کنان سوی کوه

هوشنگ

برفتند با سوگواری و درد

ز  درگاه  که شاه   برخاست گرد

نشستند   سالی  چنین سوگوار

پیام آمد  از  داور  کردگار

درود آورنده ش خجسته سروش

ک”زین  بیش مخروش و بازآر  هوش

سپه  ساز  و  برکش به فرمان  من

 برآور یکی گرد از آن انجمن!

از آن  بدکنش دیو، روی زمین

بپرداز و پردخته کن  دل  ز کین!”

 کی نامور سر سوی آسمان

برآورد و بد خواست بر  بدگمان

بدان برترین نام یزدانش را 

بخواند و بپالود مژگانش را

و  زان پس به کین سیامک شتافت

شب  آرامش و روز خوردن  نیافت

سیامک خجسته یکی پور داشت

که نزد نیا جای دستور داشت

گرانمایه را نام  هوشنگ بود

تو گفتی همه هوش و فرهنگ بود

به نزد نیا یادگار  پدر

نیا پروریده مر او را به بر

نیایش به جای پسر داشتی

جز او بر کسی چشم نگماشتی

چو بنهاد دل کینه و جنگ را

بخواند آن گرانمایه هوشنگ را

همه گفتنی ها بدو بازگفت

همه رازها برگشاد از نهفت

که  ” من لشکری کرد خواهم همی

خروشی برآورد خواهم همی

مرگ کیومرث

تو را بود باید همی پیشرو

که من رفتنی ام، تو سالار نو

پری و پلنگ انجمن کرد و شیر

ز   درندگان ببر و کاس دلیر

سپاهی دد و دام  و  مرغ و پری

سپهدار با گیر و گندآوری

پس پشت لشکر  گیومرت شاه

نبیره به پیش اندرون با سپاه

بیامد سیه دیو بی ترس و باک

همی  بآسمان برپراگند خاک

۶۵ زهرای درندگان چنگ دیو

شده  سست و از خشم گیهان خدیو

به هم بر فتادند هر دو گروه

شدند از دد و دام دیوان ستوه

ببازید چون شیر هوشنگ چنگ

جهان کرد بر دیو نستوه تنگ

کشیدش سراپای یکسر دوال

سپهبد برید آن سر ناهمال

به  پای اندافگند و بسپرد خوار

دریدش بر او  چرم و برگشت کار

۷۰چن آمد مر آن کینه را خواستار

سرآمد کیومرت را روزگار

برفت و جهان مردری ماند ازوی

نگر تا که را نزد او آب روی

جهان فریبنده و گردگرد

ره سود بنمود و خو مایه خورد

جهان سربسر  چون فسانه ست و بس!

نماند بد و نیک بر هیچ کس!